حد نرمال تيروئيد
احتمالا همگي ما نام تيروئيد و يا غده تيروئيد را شنيده‌ايم و تا حدودي با كاركرد آن هم آشنا هستيم. غده‌اي پروانه‌اي شكل در جلوي گلو كه در هنگام اختلال مي‌تواند بزرگتر از حالت عادي ديده شود و يا نشانه ظاهري نداشته باشد. اين مقاله تلاش مي‌كند، جواب آزمايش تيروئيد نرمال را به طور كامل بررسي كند. البته به صورت خلاصه، ساير اطلاعات مربوط به اختلال‌ها و بيماري‌هاي تيروئيد هم گردآوري شده است.
عملكرد تيروئيد در بدن
وظيفه اصلي تيروئيد، كنترل سوخت‌وساز بدن است؛ هورمون اصلي كه تيروئيد ترشح مي‌كند، تيروكسين است كه T4 هم ناميده مي‌شود و سوخت و ساز قندها و چربي‌ها را افزايش مي‌دهد، ساخت پروتئين‌ها را تحريك مي‌كند و براي رشد طبيعي بدن ضروري است. در دوران جنيني هم، هورمون‌هاي تيروئيدي براي رشد و تكامل صحيح مغز ضروري‌اند.
بيماري‌هاي تيروئيد
در زير، ليستي از انواع بيماري‌ها و اختلالات تيروئيد را با نام انگليسي آنها ليست كرده‌ايم:
- گواتر (Goiter): گواتر، اصطلاحي كلي از تيروئيد ورم كرده است. در برخي مواقع، گواتر آسيبي به بدن نمي‌رساند و در مواردي، منجر به نقص تامين يد در بدن مي‌شود و مي‌تواند با بيماري التهابي هاشيموتو در ارتباط باشد.
- تيروئيديت (Thyroiditis): التهاب تيروئيد، معمولا از يك آلودگي ويروسي يا بيماري‌هاي خود ايمن بدن ايجاد مي‌شود. در برخي موارد، تيروئيديت بدون نشانه است و در مواردي با درد شديد همراه است.
- پركاري تيروئيد (Hyperthyroidism): در اين اختلال، توليد زياد هورمون‌هاي تيروئيدي اغلب منجر به بيماري گريوز مي‌شود و يا يك ندول تيروئيدي (گره تيروئيد) بسيار فعال ايجاد مي‌كند.
- كم كاري تيروئيد (Hypothyroidism): در اين بيماري، مقادير كمي از هورمون تيروئيد توليد مي‌شود. در اين حالت، آسيب تيروئيدي ممكن است به دليل وجود بيماري‌هاي خود ايمن باشد.
- بيماري گريوز (Graves disease): وضعيتي از خودايمني بدن كه در آن تيروئيد بيش از حد تحريك شده و پركاري تيروئيد را ايجاد مي‌كند.
- سرطان تيروئيد (Thyroid cancer): شكلي غيرمتعارف از سرطان است، اما اين سرطان، معمولا قابل معالجه است. جراحي، پرتو يا هورمون درماني، ممكن است براي درمان اين سرطان به كار برود.
- نودل تيروئيد (Thyroid nodule): يك توده غير طبيعي كوچك در غده تيروئيد كه بسيار متداول هستند. تعداد كمي از آنها سرطاني هستند. اين نودل‌ها، ممكن است هورمون‌هاي بيشتري توليد كنند و منجر به پركاري تيروئيد شوند و در مواردي هيچ مشكلي ايجاد نمي‌كنند.
- طوفان تيروئيدي (Thyroid storm) يا بحران تيروكسيكوز: شكل كميابي از پركاري تيروئيد كه در آن سطح هورمون‌هاي تيروئيدي به ميزان زيادي بالا است و بيماري‌هاي شديدي را ايجاد مي‌كند.
آزمايش تيروئيد چگونه انجام مي‌شود؟
آزمايش تيروئيد هم با نمونه‌گيري خون انجام مي‌شود. حدود 1 تا 2 سي سي خون از رگ وريدي بازويي فرد گرفته مي‌شود و به آزمايشگاه فرستاده مي‌شود. در آزمايشگاه‌ها، روش‌هاي بررسي هورمون‌هاي تيروئيد مختلف است:
- Electrochemiluminescence Immunoassay (ECLIA)
- Chemiluminescence immunoassay (CLIA)
- Radioimmunoassay (RIA)
- Enzyme Immunoassay (EIA)
-
با اين روش‌ها، هورمون‌ها و فاكتورهاي مختلفي مانند TSH، T4، T3، Free T3، Free T4، T3 uptake، T4 uptake، Anti TPO antibody، تيروگلوبولين و تيروگلوبولين-Ab اندازه‌گيري مي‌شوند كه مي‌توانند در صورت وجود اختلال كم و يا زياد شوند.
حد نرمال اصلي‌ترين فاكتورها در ادامه بررسي شده است:
حد نرمال T4 چقدر است؟
همراه با آزمايش‌هاي تعيين مقدار هورمون TSH ، هورمون T4 نيز اندازه‌گيري مي‌شود. مقدار نرمال اين هورمون بين 2.8 تا 0.8 MIU/L است، اين مقدار يك محدوده طبيعي است كه فرد مي‌تواند به‌راحتي بالا يا پايين بودن آن را بسنجد. بسته به نوع اختلال در غده تيروئيد مقدار اين هورمون تغيير مي‌كند.
تفسير اين هورمون را با مقادير tsh و t4 مي‌سنجند: هنگامي‌كه ميزان هورمونTSH بالا باشد، احتمالا كم‌كاري تيروئيد وجود دارد كه در نهايت، منجر به توليد كم هورمون T4 مي‌شود. از طرفي اگر ميزان هورمون TSH كم باشد، احتمال پركاري تيروئيد وجود دارد كه باعث توليد زياد هورمون T4 مي‌شود.
حد نرمال هورمون T3 و تفسير آن
يكي ديگر از هورمون‌هاي غده تيروئيد، t3 است. مقدار اين هورمون از T4 كمتر است. در بعضي موارد در تشخيص پركاري تيروئيد، مقدار هورمون T4 ثابت مي‌ماند وT3 به مقدار قابل‌توجهي بالا مي‌رود. اين هورمون هم معمولاً اطلاعات خوبي از پركاري تيروئيد ارائه مي‌دهد، اما در تشخيص كم‌كاري تيروئيد كمكي نمي‌كند.
حد نرمال هورمون T3، 2.3 تا 4.2 pg/ml در بزرگسالان است. البته وابسته به نوع آزمايش درخواستي، ميزان اين هورمون متفاوت است، اما در حال كم و زياد شدن آن از حد طبيعي بر اساس مقادير استاندارد، قابل تشخيص است.
حد نرمال TSH تيروئيد چقدر است؟
همان‌طور كه گفتيم حد نرمال تيروئيد يا همان TSH بين 0.4 تا 4.0 MIU/L است. اما طبيعتاً در گروه‌هاي سني مختلف اين عدد متفاوت است. براي بررسي بهتر حد نرمال تيروئيد را در گروه سني مختلف با يكديگر بررسي مي‌كنيم. جدول زير نيز مي‌تواند اطلاعات مناسبي را در اختيار شما قرار دهد.
حد نرمال تيروئيد در نوزادان، اطمينان از عملكرد تيروئيد
تشخيص درست عملكرد غده تيروئيد در سنين كم مي‌تواند از عوارضي كه ممكن است در آينده پديد آيد، جلوگيري كند. آزمايش تيروئيد در نوزادان بين 3 تا 5 روزگي آنها و با نمونه‌برداري خون از كف پا انجام مي‌شود. اگر T4 پايين‌تر از 6.5 و TSH بيشتر از عدد 10 باشد، به معني عملكرد نامناسب غده تيروئيد است و بايد به سمت درمان رفت.
حد نرمال تيروئيد در كودكان، بررسي منظم و دوره‌اي
معمولاً آزمايش تيروئيد بايستي در كودكان به‌صورت منظم و دوره‌اي انجام شود تا از عملكرد صحيح غده تيروئيد مطمئن شويم. براي كودكان 5 ساله حد نرمال TSHبين ۶-۴/۰ است. اين عدد براي كودكان 14 ساله بين ۵-۴/۰ است.
حد نرمال تيروئيد در بارداري، سلامتي مادر و جنين
دوران 9 ماهه بارداري، از سخت‌ترين زمان‌ها براي مادر و جنين است و سطح تيروئيد مادر در هر مرحله غربالگري و آزمايش دوره‌اي بايد چك شود، چرا كه كاهش و يا افزايش هورمون‌هاي تيروئيدي، تا حد زيادي روي رشد مغز و سلامت بدن جنين تاثيرگذار است. TSH نرمال در سه ماه اول بارداري 2.5 كمتر و در سه‌ماهه دوم و سه‌ماهه سوم بايد 3 و كمتر از 3 باشد.
اگر آزمايش تيروئيد، عدد نرمالي را نشان نداد، چه بايد كرد؟
اگر آزمايش تيروئيد اعداد نرمالي را نشان ندهد، بايستي به سراغ آزمايش‌هاي تخصصي‌تر رفت. در ادامه مهم‌ترين آزمايش‌هايي كه معمولاً توصيه مي‌شوند را ارائه كرده‌ايم:
آزمايش آنتي‌بادي تيروئيد، تشخيص نوع تيروئيد و شروع درمان
هنگامي كه آزمايش شخصي نسبت به انواع بيماري‌هاي تيروئيد ( پركاري و كم‌كاري تيروئيد) مشكوك تشخيص داده شد، توصيه مي‌شود آزمايش آنتي‌بادي انجام شود.
پزشكان با مشاهده نتيجه آزمايش آنتي‌بادي، مي‌توانند نوع تيروئيد را تشخيص دهند و به شرايط خود ايمني تيروئيد كمك كنند. هنگامي‌كه فرد به بيماري‌هايي نظير گريوز يا تيروئيدت هاشيموتو مبتلا شده باشد، TPO كه يك آنتي‌بادي پراكسيداز تيروئيد است و TG (آنتي‌بادي تيروگلوبين) افزايش پيدا مي‌كند. همچنين TSHR كه آنتي‌بادي گيرنده است، در بيماري‌هايي نظيرگريور ، افزايش مي‌يابد.
آزمون كلسي تونين، تشخيص سرطان تيروئيد
در مواردي كه فرد مشكوك به سرطان تيروئيد باشد، آزمايش كلسي تونين از طريق پزشك تجويز مي‌شود. اگر مقدار هيپرپلازي سلول C بالا باشد، اين به معناي رشد غيرطبيعي سلول‌هاي غده تيروئيد است. انواع بيماري‌هاي تيروئيد با آزمايش خون كاملاً قابل‌تشخيص هستند، اما گاهي براي بررسي بيشتر و رسيدن به نتيجه مطلوب، پزشكان سونوگرافي تيروئيد را توصيه مي‌كنند.
سونوگرافي تيروئيد، تشخيص گره‌هاي موجود در غده
اين نوع سونوگرافي، گره‌هاي موجود در تيروئيد را از جهت وضعيت كيستيك مورد بررسي قرار مي‌دهد.
نمونه‌برداري تيروئيد براي موارد حاد
براي اينكه از وجود سرطان در افراد مطمئن بشوند، از بيوپسي‌هاي تيروئيد نمونه‌برداري انجام مي‌دهند. نمونه برداري تيروئيد بيشتر براي مواد حاد و بحراني انجام مي‌شود.
آزمايش يد، تشخيص دقيق‌تر مناطق فعال تيروئيد
براي شناسايي مناطق فعال يا غيرفعال تيروئيد از اسكن جذب يد استفاده مي‌كنند. اين اسكن مي‌تواند وضعيت بهتري از غده تيروئيد را براي پزشك معالج مشخص كند.
با انجام آزمايش تيروئيد، خيال خودتان را راحت كنيد
براي انجام آزمايش تيروئيد مي‌توانيد از خدمات در محل آزمايش آنلاين استفاده كنيد. در آزمايش آنلاين مي‌توانيد آزمايش تيروئيد , و حد نرمال تيروئِيد را به سادگي و در محل زندگي خودتان در سريع‌ترين زمان ممكن انجام دهيد. براي استفاده از خدمات ما مي‌توانيد آزمايش موردنظر خود را انتخاب كنيد يا با شماره تلفن ۰۲۱۲۸۱۱۱۰۵۰ تماس حاصل كنيد.